Tag Archive for Konposta

Konpostagune berria Orereta Ikastolan

Hilabete honetan Eskolan Konposta proiektuaren parte diren hainbat ikastetxetan konpostagailu berriak gehitu dira. Oraingo honetan, Errenteriako Orereta Ikastolan jarri dira, ikasle zein irakasleak hamaiketakoan sortzen duten hondakin organikoekin eta baratza garbiketan sortutakoarekin konposta egitea dela helburu.

Orereta ikastolan ekintza honekin oso aktibo daude, “Orereta Ikastolako Añabitarteko eremua mendialdean egoteak naturan zein naturaz ikasteko aukera handiak eskaintzen dizkigu. Baso-eskola, baratzea zein ikasleek beraiek ikaskideentzako sortutako lurreko jolas-parkea izan daitezke horren adibide.”

Ikasleekin patruila berdea sortu dute. Ingurumen brigadek asteroko “misioa” dute, astelehen eta ostiraletan: lehenean, patioa garbitzen dute; eta bigarrenean, jolaslekua garbitzeaz gain, ontzi marroietako aste guztiko hondakin organikoak biltzen dituzte. Hori eginda, konposta-kaxako lana hasten da: aurreko astekoa aireztatu, bildu berri dutena gainera bota eta amaitzeko, guztia materia lehorrarekin estaltzen dute. Ikastolako baratzean erabiltzeko asmoa dugu hortik lortutako ongarria.

2016. urtean hasi ziren Orereta Ikastolan konposta egiten, bertan sortzen den konposta baratzean erabiltzeko asmoz. Ikasturte batetan sortzen zituzten hondakin organikoen kopurua bi konpostagailuen bitartez kudeatzen zen baina txiki geratu dira. “Konpostaren zikloa betetzeko denbora behar da eta konpostagailuak beteta ditugunez, gehiago jartzea erabaki dugu. Konpostagailu zaharren konposta ateratakoan lekuz aldatuko ditugu eta lau konpostagailuz osatutako konpostagune bat sortuko da”.

Lehen hezkuntzako ikasleen sentsibilizaziorako geletan hainbat saio didaktiko burutzen ari dira ere, jolas batzuen bitartez etxe-hondakin mota guztiak nola kudeatu behar diren ikasiz.

Iturria: Orereta Ikastola

Europako lehen maskara konpostagarria kalamu-zuntzez egina dago

Erabili eta botatzeko material sanitarioa, koronabirusaren pandemiarekin lotuta dagoena, dagoeneko faktura pasatzen ari zaio plastikoz paketatutako planetari, emisio kutsagarriei eta ekosistemak itotzen dituzten hondakinei. Maskarena arazo larria da batez ere itsas ingurunearentzat: berez jada larria den egoera larriagotzen dute. Gure uretan amaitzen diren aurpegi-maskara eta eskularru guztiak zenbatu gabe, NBEren arabera, urtero 13 milioi tona plastiko botatzen dira itsasora, eta mundu osoan ekoitzitako material horren erdia erabilera bakarreko gauzetarako da.

Aukera nagusietako bat, oihalezko maskarak erabiltzeaz gain, horrelako aukera biodegradagarriak garatzea da, eta, beraz, lurzorua, ozeanoa eta biodibertsitatea errespetatzen dituztenak. Frantziako fabrika batean, pandemiaren hasieratik, laserrek kalamuzko mihiseak mozten dituzte sortzaileen arabera Europako aurpegiko lehenngo maskara konpostagarria dena egiteko.

Koronabirusa munduan sartu ondoren, konpainiak bere material konpostagarria (landatzeko eta ontziratzeko erabilia) maskaretarako iragazki seguru bezala ere erabil zitekeela ikusi zuen, larrialdi sanitarioari bere feltro begetal ekarpenarekin erantzunez. Emaitza kontsumo arduratsu, ekologiko eta etikoa bultzatzearen ondorio da. Bere maskara biokonpostagarria da, %100ean frantses kalamuzko zuntz naturaletan iragazten duen feltro batez osatua, DGAk kontrolatutako errendimenduarekin, UNS 2 kategoriaren arabera, eta erabiltzeko prest edo kit bezala saltzen da, beharren arabera.

Startupa Geochanvre deitzen da, eta kalamuzko maskarak, koronabirus pandemian zehar hondakin plastikoak murrizteko modu bat bezala aurkezten ditu, erabilera bakarreko babes ekipamenduetatik abiatuta, ingurumenekoen arabera, deskonposatzeko mendeak beharko dituena eta ozeanoak kutsatzen ari dena. “Heresia da polietilenozko produktuak, munduko bazter guztietara bidaltzen direnak, ez debekatzea. Tokiko nekazaritza materialak erabili behar dira”, esan dio Reuters TV telebista kateari Frédéric Roure Geochanvreko presidenteak.

Erabilera bakarreko babes-ekipamendu gehienak plastikoz eginak dauden bitartean, polipropilenoa, polietilenoa eta biniloa barne, maskara horiek material guztiz naturalez eginak daude, eta arazorik gabe itzultzen dira lurrera. Mozorroaren forruak arto-almidoiaren nahasketa bat du erosoago egoteko, eta banda elastiko birziklagarri bat. Kalamu-zuntzezko fardelak konpresoreen eta arrabolen bidez pasatzen dira lerroaren amaieran agertu aurretik, xafla lau paketatuak bailiran, moztu eta eskuz tolesteko prest.

Maskara horren abantailak hauek dira: % 89ko iragazketa-efizientzia 3 μm-ko partikuletan, 459 litro/m2/seg airerako iragazkortasuna 100 Pa-ko depresioarentzat eta tokiko produktu konpostagarri natural bat. Euro bat baino gutxiago balio dute, 50, 250 edo 400 maskara dituzten paketeetan eska daitezke, eta logo desberdinekin pertsonaliza daitezke. 50 euroko kutxa 34,29 euroan saltzen da.

Bezeroek, gehienak Europakoak eta Kanadakoak, 1,5 milioi kalamu maskara erosi dituzte martxotik, World Economic Forumek jaso duenez. Kontuan izanik ozeanoan amaitzen diren behin erabiltzen direnek 450 urte beharko dituztela deskonposatzeko, Waste Free Oceans kanpaina-taldearen arabera, merezi du kalamu edo zurezko zuntzez egindako alternatiba konpostagarrien aldeko apustua egitea.

Jatorrizko albistea Ticbeat.com webgunean argitaratua.

Eskulanak eta hondakinak, belaunaldi berriak jasangarritasunera gerturatzen

Orain, etxean denbora gehiago ematen dugunez, agian gehiago jabetuko gara egunero sortzen dugun hondakin kopuruaz. Aukera polita izan daiteke belaunaldi gazteenak iraunkortasunera hurbiltzeko, gure hormak apaintzeko ez ezik, etxean sortzen ditugun hondakinen tipologia argi eta garbi erakusten duen eskulan honen bidez.

Gure lankide Josemari Rodriguezek, Eskolan Konposta eta ONdakin bezalako proiektuen arduradunak, etxeko txikienekin egin dezakegun jarduera xume hau proposatzen digu. “Aukera bat da haurrek hondakinak identifikatzen eta bereizten ikas dezaten”, esan digu Josemarik, eta gaineratu du jarduera honek “kontsumo-ereduei zein hondakinei buruzko hausnarketa” egiten laguntzen duela.

Horretarako, Cristina Enea Fundazioko teknikariak taula bat egin du (albiste honek erantsita duen artxiboan eskura dezakezue), asteko egunak eta hondakinen tipologia adierazita. Jarduera erraza da: etxean sortzen ditugun hondakin mota ezberdinekin egunero betetzea. Zer kolorerekin? Hondakin bakoitzetik sortzen dugun kantitatearen arabera, kolorea berdetik (mota horretako zero hondakin) beltzera (bost hondakin edo gehiago) joan daiteke.

Horrela, “txikienen sormena sustatuz”, astero kolore ugariko koadro polit bat lortu ahal izango dugu, bi gauzatarako balioko diguna: gure etxea apaintzeko eta etxean sortzen dugun hondakin kopurua argi ikusteko. “Etxe guztiak, eta aste guztiak, ezberdinak dira; ondorioz, beti aterako zaizkigu koadro ezberdinak”, adierazi du Rodriguezek.

Hondakin Organikoen Bilketa Berrogeialdian Sanmarkos Mankomunitateko udalerrietan

Berrogeialdiarekin batera biztanlerian kezka bat sortu da. Nola kudeatu gure hondakinak? Aurreko artikulu batean kasu positiboak dauden etxeetan zer egin adierazi zen. Oraingo honetan iritsi diren kezka edo galdera batzuk erantzun nahian, Sanmarkos Mankomunitateko udalerri ezberdinetan hondakin organikoak nola biltzen diren aztertu nahi izan dugu.

DONOSTIA

Hondakin organikoen bilketa betiko moduan egingo da. Kaleko bosgarren edukiontzia erabiltzen jarraitu daiteke. Poltsa konpostagarriak lortzeko zailtasunak izango dira udalerri honetan makina gehienak kultur etxe eta polikiroldegietan kokatuta baitaude. Momentuz gune bakarrean eskura daitezke: Morlanseko udaltzaingoaren eraikinean. Udalak banatzen dituen poltsa agortzen bazaizkigu, aste hauetan poltsa konpostagarriak supermerkatuan erostea gomendatzen da eta bilketa zerbitzua erabiltzen jarraitzea.

ERRENTERIA

Hondakin organikoen bilketa betiko moduan egingo da. Kaleko bosgarren edukiontzia erabiltzen jarraitu daiteke. Poltsa konpostagarriak lortzeko zazpi gune ezberdinetatik lau hauetan lortu ahal izango dira:

Kaputxinoak: Sorgintxulo kalea, 11
Iztieta: Nafarroa etorbidea 24. San Jose Obrero Elizan
Udaletxea: Herriko plaza
Beraun: Aita Donostia kale atzealdean. Erretiratuen elkarte ondoan

PASAIA

Udalerri honetako hondakinen bilketa ez da murriztu eta poltsa konpostagarriak betiko guneetan jaso ahal izango dira.

Donibane: Erabilera anitzeko eraikineko kirol-eremuaren sarreran (arraun-elkartearen gainean), Lezobidea, z.g.
San Pedro: Herriko plazan, Alkateordetzako beheko solairuan (liburutegiko sarreran).
Antxo: Gure Zumrdian, automatikoki garbitzen diren komunen ondoan.
Trintxerpe: Alkateordetzan, Euskadi etorbidea z.g. (Udaltzaingoaren eta Trintxerpeko HAZ bulegoaren ondoan).

HERNANI

Atez ateko zerbitzua betiko moduan jarraitzen du eta hiri hondakinen gaikako bilketa egokitu da COVID-19 dela eta berrogeialdian edo gaixorik daudenen etxebizitzetan. Kutsatuta dauden edo egon daitezkeen herritarren hondakinak beste etxeetakoekin ez nahasteko hartu dute neurria, birusaren kutsatze-arriskua gutxitzeko helburuarekin.

Famili hauei hondakin guztiak poltsa batean sartu eta udalarekin harremanetan jartzeko eskatzen zaie (943 54 30 16 edo eta 668 84 17 74 telefonoetara deituta). Beste herritarrei eskularruak, maskarillak eta musuzapiak errefusaren kuboan botatzeko eskatu zaie.

LEZO

Udalerri honetako hondakinen bilketa ez da murriztu eta aste hauetan errefusarako eta hondakin organikoetarako edukiontziak irekitzeko erabiltzen den giltza kentzea erabaki da, edukiontzi hauek irekiak egongo dira, alegia. Poltsa konpostagarriak ezingo dira udal polikiroldegian eskuratu.

USURBIL

Atez ateko sistema egokitu du udalak kutsatuta edo berrogeialdian dauden etxeetan. Atez atekoak bere horretan jarraituko du, Covid19 birusarekin berrogeialdian edo isolatuta daudenekin izan ezik. Famili hauei hondakin guztiak poltsa batean sartu eta udalarekin harremanetan jartzeko eskatzen zaie, 669 87 40 22 telefonora deituta.

Beste herritarrei eskularruak, maskarillak eta mukizapiak errefusaren kuboan botatzeko eskatu zaie.

OIARTZUN

Oiartzungo Udalak COVID-19arekin kutsatuta edo berrogeialdian dauden herritarren hondakinen bilketa berezia egingo du. Bilketa antolatu ahal izateko, kutsatuta edo berrogeialdian dauden herritarrek udaltzaingora deitu beharko dute beren egoeraren berri emateko (943 49 33 11). Ondoren, udaletxetik berriz deituko zaie beren hondakinen bilketa noiz egingo den zehazteko eta jarraitu beharreko prozedura azaltzeko.

COVID-19arekin kutsatuta edo berrogeialdian dauden herritarrek hau egin beharko dute euren hondakinak beste inor arriskuan jarri gabe bildu ditzan Udalak: gelan hondakin guztiak poltsa hermetiko batean sartu; gelatik atera aurretik, poltsa hori itxi eta beste poltsa batean sartu; azkenik, bigarren poltsa hori gainontzeko errefusaren poltsan sartu eta atera.

Gainerako herritarrek hondakinak ohiko moduan atera beharko dituzte, egun bakoitzean dagokion frakzioa.

URNIETA

Urnietako Udalak errefusa botatzeko edukiontziak behin-behinean egunero irekitzeko erabakia hartu du, material prebentiboak erabili behar dituzten pertsonek, hala nola eskularruak edo maskarak, erabili ondoren bota ahal izan ditzaten. Material horiek kontu handiz bota behar dira errefusaren edukiontzira, poltsa batean sartu eta hermetikoki itxita, kutsatzeak saihesteko.

Udalak espero du neurri hori behar duten pertsonek erabiltzea, eta hondakinak bereizteko orduan herritarrek izan duten jokabide ona ez aldatzea. Bestetik Lekaion kokatutako poltsa konpostagarrien makina eskuragarri ez dagoenez, brigadek poltsak Lekaioko sarreran eskuratzeko aukera ematen dute, ordutegi murriztuarekin. Txartela aurkeztuta edo bizilagunari gerturatzeko ere eskura egongo dira.

ASTIGARRAGA

Gaixoen hondakinen poltsak errefusaren edukiontzian utzi behar dira. Erabat debekatuta dago gaixo duden pertsonen hondakinak gaikako bilketarako edukiontzietan uztea, baita edukiontzien inguruan ere.

Hori dela eta, alarma egoerak irauten duen bitartean organikoaren eta errefusaren edukiontziak egunero egongo dira irekita. Era berean, egoera honek irauten duen epealdian ez da txartelik beharko errefusaren eta hondakin organikoen edukiontziak irekitzeko. Bolumen handiko hondakinak ez dira jasoko.

LASARTE – ORIA

Hondakin organikoak modu arruntean bilduko dira, koronabirusa edo berrogeialdia duten pertsonak dauden familia edo etxebizitzetan izan ezik; azken kasu horretan, gaikako bilketa duten gainerako udalerrietan bezala jokatuko da. Kaleko bosgarren edukiontzia erabiltzen jarrai daiteke. Poltsa konpostagarriak udaletxe zaharrean jarritako makinan jasotzen jarrai dezakete.

Ez utzi hondakin poltsarik edukiontzien inguruan eta hondakin mota bakoitza dagokion edukiontzian utzi. Joka dezagun arduraz!

Hondakin Bakoitza dagokion edukiontzira

Izenburu horrekin abiatu zen 2019-2020 ikasturtea, ikastetxeetan sortzen diren hondakin ezberdinak ondo kudeatzeko asmoarekin. Hondakin organikoez gain, bestelako hondakin guztiak nola sailkatu behar diren adierazten duen kartel bat prestatu da.

Askotan kartel bat ikusten dugunean irakurtzera ez gara gelditzen. Horregatik, adin guztietarako, haur zein helduentzako, marrazkien bidez adierazitako kartel berri honetan, ikastetxeetan nabariak diren hondakinak adierazi nahi izan dira. Honela gure hiri eta herrietako gaikako bilketa erabiliz (edo atez ateko zerbitzua erabiliz) ikasleek bereziki hondakinak nola sailkatu behar ditugun ikasiko dute.

Gaikako banaketa egiteaz gain (ontzi arinak, papera eta kartoia, beira eta hondakin organikoak) ikastetxeetan sortzen diren beste hainbat hondakin nola bideratu ere adierazi nahi izan da. Adibidez, ikastetxeetan idazteko material asko erabiltzen da eta hauen erabilera agortzen denean errefusara bota beharrean gaixotasun ezberdinen ikerketan laguntzeko material hauek birziklatu daitezke.

Zuen ikastetxerako kartelak nahi izanez gero gurekin harremanetan jarri ohiko komunikabideak erabiliz (cristinaenea@donostia.eus edo eta 943 45 35 26 telefonora deituz) edo ONdakin proiektuaren web orriaren bidez.

Pipa azalekin konposta

Azken urtean 100 tona pipa inguru kontsumitu ziren liga osoko futbol estadioetan. Eta pipa horien azalen %70 baino gehiago lurrera bota ziren. Horrek arazo bat dakar, garbitasunaz haratago, beste hondakin batzuekin nahasi eta ezin direlako birziklatu. Aitzitik, bereizita jasotzen baditugu, errefusa izatetik lehengai baliotsu izatera igaro daitezke.

Horregatik, Real Sociedad Fundazioak eta Kutxa Ekoguneak, Ekotraderen lankidetzarekin, ekimen berritzaile bat garatu dute, Espacios Intermedios diseinu estudioak asmatua, gestio sozialean eta ingurumenekoan urrats bat aurrera egiteko. Horretarako, “Anoetatik Gipuzkoako Baratzetara” kanpaina sortu dute, eta hortik aterako den produktua ongarri bat da, Anoetako estadioan jasotako pipa azaletatik sortua, Kutxa Ekogunearen Gipuzkoako baratzetako lurra ongarritzeko.

Zertan datza egitasmoa? Zaleei ontzi laranja biodegradagarri bat emango diegu, landareen tintaz diseinatua, partidan zehar pipa azalak sartzeko. Horrela, proiektuaren aktore nagusi bihurtuko dira, parte hartzea erabakigarria izango baita arrakasta izateko.

Partiden ondoren, zaleek berariaz jarritako kolore berdineko edukiontzietan sartuko dituzten ontziak. Ondoren, baratzetako hondakin freskoekin nahastuko dira, konpostatzeko metetan, eta, 9-12 hilabeteko prozesu baten ondoren, ongarri zaku bihurtuko dira Gipuzkoako lurrerako. Horrenbestez, egitasmoaren sinbolo bat edukiko dugu, jendearen ekarpena gauzatuz eta objektu baliotsu bihurtuz.

Proiektua Anoeta Estadioan tribunaz-tribuna jarriko da martxan, azken bi partidetan Estadioko Ekialdeko Tribunaren Goikaldean probatu eta emaitza bikaina lortu ondoren.

Hurrengo bi partidetan Ekialdeko Tribunaren Behekaldean eta Aitor Zabaleta Tribunaren Goikaldean martxan jarriko da projektu, ondoren beste tribunetara hedatzen joateko.

Projektu hau Estadioan hedatzeko ATZEGIren laguntza daukagu. Bera da hau gauzatzeko behar diren bolondresak jartzen dituena, “Gure txanda da” bere sentsibilizaio kanpainarekin bat eginez.

Ekimen horrekin, Realak erantzukizun sozialean eta pertsonekiko eta ingurunearekiko konpromisoan jokatu beharreko rola jokatzen du, jakitun baita futbola izan daitekeela biderik onena ingurumen portaera jasangarriagoak bultzatu eta anplifikatzeko.

Halaber, Kutxa Ekoguneak gizartean ohitura jasangarriak ezartzea bultzatzen du, eta ekonomia zirkularra sustatzen du, klubarekin zein zaleekin elkarlanean arituz.

“Anoetatik Gipuzkoako Baratzetara”, hondakinak kudeatzeko egitasmo aitzindaria, gizarte osoarentzako jarraibide bihurtu nahi dena.

Kalitatezko konposta proiektuan parte hartzen duten ikastetxeetan

Gaur Donostiako Altza Herri Ikastetxean egon gara eta azkeneko urtean egindako lanaren emaitza ikusteko aukera izan dugu. Ikastetxe honetan konpostagailu bat jarri zutela lau urte pasa dira jada eta baratzaren ezinbesteko elementua bilakatu da. Konpostagailu honen bitartez ikastetxean sortzen diren hondakin organikoen zati handia kudeatzen da. Ikasleek gune ezberdinetan sortutako hondakinak, irakasleen geletan sortzen dena, baita Haur Hezkuntzan ohikoa den “fruta egunean” sortutakoa ere.

Lortu den konposta baratzan erabiltzeko prest utzi dute. Horretarako konpostagailua ireki eta barruko produktu guztia galbahetik pasa dute. Honela, gelditzen ziren egur zatiak kendu dituzte eta konpost fina eta garbia lortu dute.

Dagoeneko 53 ikastetxek parte hartzen dute Eskolan Konposta proiektuan, ikastetxerako baliabideak lortuz eta ikasleekin saio didaktikoen bitartez hondakinen prebentzio kanpainia egitea lortuz.

Epeleko konpostatze planta, martxan

Iturria: Goiena

Orain arte egon diren akatsak konponduta, martxan da dagoeneko Epeleko konpostatze planta. 10 milioi euroko kostua izan du, eta 10.000 bio-hondakin tonari emango dio tratamendua. Halaxe azaldu dute gaur plantara bertara hedabideekin egindako bisitan Jose Ignacio Asensio Ingurumeneko diputatuak eta GHK-ko presidenteak, eta GHK-ko zuzendaria den Cesar Gimenok.

Plantaren diseinuan egondako akatsek atzeratu dute orain arte planta bere gaitasun osoan erabili ahal izatea.

Gipuzkoako bio-hondakinen %25 hartuko du Epeleko plantak. Gaurko aurkezpenean azaldu dutenez, kalitate goreneko konposta fabrikatuko da Epelen, teknikoki medeagarri organikoa dena. Dagoeneko, hasi dira azken hilabeteetako frogaldietan sortutakoa saltzen.

Ikusi Bideoa

FCCk eta Serbitzuk osatutako UTEak ustiatuko du Epeleko konpostatze planta. 4,3 milioi eurotan adjudikatu zaie, hasiera batean lau urterako, baina beste bi luzatzeko aukerarekin. Eta beraiek izango dira plantan lortutako produktua komertzializatuko dutenak Gipuzkoako Konposta markarekin. Datorren astean sinatuko dute UTEarekin kontratua, eta ordutik hilabetera hasiko dira lanean aurreikusten diren bederatzi langileak. Momentu honetan, Gipuzkoako Hondakinen kontsortzioko hiru langile dabiltza bertan lanean.

ORERETA IKASTOLAN KONPOSTA ATERA DUTE

Eskolan Konpostako hirugarren ikasturte hau amaitzear dago eta dagoeneko ikasturte hasieran hasi ziren ikastetxeetan konposta biltzen hasi dira. Oraingo honetan Orereta Ikastolako ikasleek egindako lana ikus dezakegu. Beraien hitzetan:

Urrian hasi ginen Lehen Hezkuntzako etxean, hondakin organikoa jasotzen. Astero, talde bat arduratu da eraikinean zehar jarrita ditugun edukiontziak hustu eta konpostagailura eramateaz. Konpostagailua bete zaigu, eta gaur, ireki egin dugu, nola zegoen ikusteko.

Lehenik eta behin konpostagailura joan gara. 8 hilabete pasa dira konposta egiten hasi ginenetik, eta jendeak botatako hondakinak, konpost bihurtu dira. Behean zegoen zatia, pala batekin atera dugu, eta galbahetik pasa dugu, eta egokiak ez ziren hondakinak, beste edukiontzietara bota ditugu. Jasotako lurra (ongarria) poltsa batean sartu dugu. Trabak izan ditugu, batzuk, zilar papera, plastikoa…bota dutelako aurretik. Termometroa sartu dugu konpostagailuan, eta 45ºetara zegoela ikusi dugu. Zein ondo!

Eskolan Konposta: Jarraipen koadernoa

Azkeneko bi ikasturteetan 38 ikastetxeetan garatu den proiektu honekin 16.000 ikasle baino gehiagori hondakin organikoen birziklapena eta konpostaren prozesua ezagutzea gerturatu zaie.

Aurten jarraipen koaderno bat sortu da, konpostaren prozesuan sortzen diren gorabeherak erregistratu daitezen, ikasleekin lantzeko edo eta irakasleen artean betetzeko. Baliagarria izatea espero dugu. Koaderno hau era digitalean helarazten dizuegu ere.

Ikasturtean zehar Cristina Eneako teknikariak dituzue eskura zuen zalantzak argitzeko eta ikastetxera bisita eta bertako jarraipena egiteko.

Dokumentazioa